Czy można wykonać zabezpieczenie bez tytułu

Zabezpieczenia

Zasada, zgodnie z którą organ egzekucyjny nie bada zasadności i wymagalności obowiązku stwierdzonego tytułem, rodzi pytanie o zakres badania, czy przedłożony przez uprawnionego dokument w ogóle jest tytułem zabezpieczenia. Stwarza także pole do nadużyć.

Problem zabezpieczenia został w niniejszym artykule zilustrowany na przykładzie konkretnej sprawy, w której uprawniony przedłożył, jako tytuł zabezpieczenia, nieprawomocny wyrok, który w istocie takim tytułem nie był, zaś komornik wykonał zabezpieczenie.

Instytucja zabezpieczenia roszczenia jest instytucją, która ma na celu zabezpieczenie roszczeń, które nie zostały jeszcze stwierdzone tytułem wykonawczym. Jest to pomocne w szczególności w sytuacji, w której wiadome jest, że dłużnik próbuje wyzbywać się majątku, z którego w późniejszym czasie miałaby zostać przeprowadzona egzekucja.

Postanowienie sądu o udzieleniu zabezpieczenia

W tym celujeszcze przed etapem wszczęcia postępowania sądowego lub w trakcie jego trwania można złożyć wniosek o udzielenie zabezpieczenia. We wniosku tym należy dokładnie określić sposoby, w jaki ma być prowadzone postępowanie zabezpieczające. Wydane przez sąd w granicach wniosku postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia, zaopatrzone z urzędu w klauzulę wykonalności, stanowi tytuł zabezpieczenia, na podstawie którego możliwe jest wszczęcie postępowania o wykonanie zabezpieczenia.

Tak wydane postanowienie nie jest jednak jedyną formą tytułu zabezpieczenia.

Nakaz zapłaty

Zgodnie z art. 492 § 1 k.p.c. nakaz zapłaty z chwilą wydania stanowi tytuł zabezpieczenia, wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności. Oznacza to, że powód nie musi składać osobnego wniosku o udzielenie zabezpieczenia. Wystarczający jest odpis nakazu zapłaty. Nakaz zapłaty, będąc wyjątkowym tytułem zabezpieczającym, nie określa sposobu zabezpieczenia, a zatem z jego treści nie wynika, w jaki sposób podlega wykonaniu. W takim przypadku sposób zabezpieczenia wskazywany jest dopiero w kierowanym do organu egzekucyjnego wniosku o wszczęcie postępowania o wykonanie zabezpieczenia.

Nieprawomocny wyrok sądu pierwszej instancji

Zgodnie z art. 458” k.p.c., wprowadzonym do porządku prawnego ustawą z 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, który wszedł w życie 7 listopada 2019 r., do wyroku sądu pierwszej instancji zasądzającego świadczenie w pieniądzu lub rzeczach zamiennych przepisy art. 492 § 1 i § 2 k.p.c. stosuje się odpowiednio. Warto zwrócić uwagę, że omawiany przepis znajduje się w dziale Ha, który odnosi się do postępowania w sprawach gospodarczych, czyli m.in. do postępowań ze stosunków cywilnych między przedsiębiorcami w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej, ze stosunku spółki, z umów o roboty budowlane oraz ściśle związanych z procesem budowlanym umów służących wykonaniu robót budowlanych, a także z zakresu prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego. Od 7 listopada 2019 r. tytułem zabezpieczenia (podobnie jak w przypadku nakazu zapłaty – wykonalnym bez nadawania mu klauzuli wykonalności) jest także nieprawomocny wyrok sądu pierwszej instancji zasądzający świadczenie w pieniądzu lub rzeczach zamiennych, wydany w postępowaniu gospodarczym. Nie każdy wyrok sądu gospodarczego wydany w pierwszej instancji będzie zatem stanowił tytuł zabezpieczenia. Tytułem zabezpieczenia będzie wyrok, który spełnia łącznie dwie wspomniane przesłanki:

■         jest wyrokiem zasądzającym świadczenie w pieniądzu lub w innych rzeczach zamiennych,

■         został wydany w postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych (przy zastosowaniu przepisów o tym postępowaniu).

I to właśnie na takim tytule zabezpieczenia skupimy się w niniejszym artykule. Zdawać by się mogło, że wspomniany przepis art. 458″ k.p.c. jest jasny i nie powinien nastręczać żadnych trudności. Nic bardziej mylnego.

Zasady są niby jasne, ale…

Udostępnij

Nasz zespół